56_2025-2026/18 - Pour un fonctionnement efficace et coordonné des services d’urgence 101 et 112 et une révision des procédures judiciaires y associées.

Onderwerp van de petitie

Wij, ondergetekende de Belgische burgers, vragen de Kamer op om de moeilijkheden te onderzoeken die zijn ondervonden bij het gebruik van de noodnummers 101 (politie) en 112 (redding) evenals de tekortkomingen van de gerechtelijke procedures gelinkt incidenten aan deze diensten. Ten einde een snelle, gecoördineerde en effectieve respons op deze kritieke situaties te waarborgen. We vragen ook dat er rekening wordt gehouden met de huidige geopolitieke context.

Toelichting

De 101- en 112-diensten vormen de eerste verdedigingslinie voor de veiligheid en gezondheid van burgers. Veel gebruikers merken echter op:

• Wachttijden te lang zijn, oproepen blijven onbeantwoord.

• Meerdere transferts tussen diensten

• Een gebrek aan coördinatie tussen politie, ambulances en brandweer.

• Gebrek aan duidelijke juridische beroepsmogelijkheden voor burgers die slachtoffer zijn van disfunctie.

• Lange, complexe en ontoegankelijke juridische procedures.

• Onduidelijke verantwoordelijkheden tussen hulpdiensten en gerechtelijke autoriteiten.

Deze disfuncties leiden tot

• Verhoogd risico voor slachtoffers in geval van een levensbedreigende noodsituatie

• Een toename van de intensiteit van buurtconflicten

• Een verlies van vertrouwen in veiligheids- en rechtsinstellingen

• Overbelasting voor hulpdiensten

• Veldagenten die blootgesteld zijn aan juridische onzekerheden.

• Burgers achtergelaten zonder herstelbetalingen of erkenning.

Geopolitieke context en burgerlijke weerbaarheid

We leven nu in een geopolitieke context die wordt gekenmerkt door vele onzekerheden: internationale spanningen, energiecrises, gezondheids- en klimaatrisico's. In deze context is het van groot belang om de weerbaarheid van de bevolking te versterken en ervoor te zorgen dat onze hulpdiensten (101 en 112) optimaal functioneren.

• De veiligheid van burgers kan niet afhankelijk zijn van fragiele procedures of onvoldoende coördinatie. Hulpdiensten moeten effectief kunnen reageren, zelfs in het geval van een grote crisis of transnationale dreiging. Het rechtssysteem moet op zijn beurt duidelijke en snelle oplossingen bieden om slachtoffers te beschermen en het vertrouwen in onze instellingen te versterken.

• Wij roepen op tot integratie van deze dimensie van nationale veerkracht in de evaluatie en hervorming van nooddiensten, zodat België beter voorbereid is op toekomstige geopolitieke uitdagingen en crises.

Duidelijke vraag

Wij verzoeken de Kamer:

1. Evalueert de prestaties van de 101- en 112-callcenters (responstijd, coördinatie, gebruikerstevredenheid).

2. Versterkt de opleiding en het personeel van de operatoren.

3. Verbetert de coördinatie tussen de diensten (politie, brandweer, ambulances, SMUR).

4. Ontwikkelt een burgerinformatiecampagne over het gebruik van noodnummers.

5. Herbekijkt de gerechtelijke procedures met betrekking tot incidenten met hulpdiensten.

6. Verduidelijkt de verantwoordelijkheden tussen hulpdiensten en gerechtelijke autoriteiten.

7. Vereenvoudigt de toegang van burgers tot justitie in geval van het falen van nooddiensten.

8. Verbetert de transparantie van gerechtelijke onderzoeken gelinkt aan noodoproepen.

Betrokken instanties

Deze petitie roept op tot medewerking van

• FPS Binnenlandse Zaken (civiele veiligheid, coördinatie van 101 en 112)

• FPS Public Health: medische regelgeving van 112, spoedeisende medische hulp

• FPS Justitie: herziening van gerechtelijke procedures

• Hoge Raad van Justitie: evaluaties van rechterlijke praktijken

• Federale politie en lokale politiezones (beheer van 101)

• Federaal Parket: opvolging van ernstige zaken gerelateerd aan noodsituaties

• Brandweer en reddingsdiensten: geïntegreerd in 112

• Safe.brussels en andere regionale veiligheidsdiensten,

• Beroepsverenigingen (ambulancechauffeurs, spoedeisende hulpverleners, politievakbonden)

• Bezorgde burgercollectieven.