55_2023-2024/32 - Petitie voor een herziening van de Pestwet en een meer effectieve aanpak van pesten op het werk

Pesten op het werk (“werkpesten”) is een zwaar onderschat maatschappelijk probleem waarmee doorgaans ongeveer 15% van de werkers in ons land, of zo’n 750.000 personen, te kampen hebben. Bij zo’n 2 tot 4%, of zo’n 100.000 tot 200.000 werkers, gaat het om zeer zware pestgedragingen. Dit werkpesten brengt op sluipende wijze enorme schade toe in alle geledingen van de samenleving :

·       voor gepeste werkers (en hun naasten) zijn er ingrijpende en langdurige effecten op de mentale en fysieke gezondheid, naast financiële en sociale gevolgen ;

·       voor ondernemingen en organisaties gaat het gepaard met hoge kosten, in het bijzonder via een gedaalde productiviteit, gestegen ziekteverzuim, en een slechte werksfeer ;

·       voor de ganse samenleving veroorzaakt het gigantische kosten aan ziekte-, invaliditeits- en werkloosheidsuitkeringen welke dienen gefinancierd met belastinggeld.

De Pestwet biedt duidelijk onvoldoende bescherming. Sinds haar invoering in 2002 werd er nooit enige daling in de pestcijfers vastgesteld. Gepeste werkers die een beroep doen op de Pestwet en melding maken van de pestgedragingen worden doorgaans abrupt ontslagen, terwijl de pesters steevast de dans ontspringen waarna ze hun praktijken ongehinderd verder zetten. Voor enige bescherming door de Pestwet dienen gepeste werkers ook niet te rekenen op het gerecht. Het is algemeen bekend dat pestdossiers bij de rechtbank nagenoeg geen kans op slagen hebben, en dat slechts een fractie van het aantal pestzaken tot een veroordeling leidt. Dit verklaart mee dat er jaarlijks slechts een 10- tot 20-tal pestdossiers worden ingeleid bij de arbeidsrechtbanken, een opvallend laag aantal in verhouding tot de omvang en maatschappelijke impact van het probleem. 

Indien u voorstander bent van een meer effectieve aanpak van pesten op het werk, onderteken dan deze petitie die 25.000 handtekeningen beoogt te verzamelen voor :

1.     een parlementair initiatief tot een herziening van de Pestwet, zodat deze aanleiding geeft tot een drastische daling van de pestcijfers ;

2.     een bewustmaking en responsabilisering van werkgevers en pesters, die de zware gevolgen van hun falen, verzuim en/of onkunde in dit domein niet zo maar straffeloos kunnen blijven afwentelen op de ganse samenleving ;

3.     een betere bescherming van melders, getuigen en slachtoffers van werkpesten ;

4.     de oprichting van een werkgroep van experten en ervaringsdeskundigen, tot zolang de pestcijfers dit vereisen ;

5.     een hervorming bij justitie, zodat pestdossiers minstens ook door experten in deze materie (psychologen, psychiaters, criminologen, …) worden geëvalueerd en de pakkans aanzienlijk toeneemt voor zowel pesters als bedrijven die de feiten toedekken ;

6.     verder wetenschappelijk onderzoek naar werkpesten, de ermee gepaard gaande kosten voor de samenleving, en de ontwikkeling van innovatieve en meer effectieve oplossingen ;

7.     een verhoogd sociaal bewustzijn, inzicht en absolute nultolerantie voor werkpesten ;

8.     om op korte termijn te komen tot een erkenning, gespecialiseerde opvang en begeleiding van getraumatiseerde gepesten, zodat deze sneller professioneel worden geholpen en vroeger terug aan de slag kunnen gaan in omstandigheden die kwaliteitsvol werk toelaten.

Bronnen

Adams, A., & Crawford, N. (1992). Bullying at work. How to confront and overcome it. Virago.

Adams, A. (1994). Workplace bullying. Speech to the British Trade Union MSF (Manufacturing, Science and Finance). https://workplacebullying.org/multi/pdf/adams.pdf

Baillien, E., Salin, D., Bastiaensen, C.V.M., & Notelaers, G. (2022). High performance work systems, justice, and engagement : does bullying throw a spanner in the works ? Int. J. Environ. Res. Public Health, 19, 5583, 1-16.

Board, B. J., & Fritzon K. (2005). Disordered personalities at work. Psychol. Crime Law, 11, 17-32.

Burr, H., Balducci, C., Conway, P.M., & Rose, U. (2022). Workplace bullying and long-term sickness absence - a five-year follow-up study of 2476 employees aged 31 to 60 years in Germany. Int. J. Environ. Res. Public Health, 19, 7193, 1-10.

Daderman, A. M., & Ragnestal-Impola, C. (2019). Workplace bullies, not their victims, score high on the dark triad and extraversion, and low on agreeableness and honesty-humility. Heliyon 5, e02609, 1-9.

Field, T. (1996). Bully in sight. How to predict, resist, challenge and combat workplace bullying. Overcoming the silence and denial by which abuse thrives. Success Unlimited.

Field, T. (2002). Bullying in medicine. Those who can, do ; those who can’t, bully. BMJ, 324, 786-787.

Field, T. (2002). Bully at work. Interview. United Press International, Business News, https://www.upi.com/Business_News/2002/02/25/Bully-at-Work-Interview-with-Tim-Field/53151014654838/ 

Field, T. (2004). Workplace bullying : a growing problem. Interview. BBC, http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/3442331.stm

Gielen, R., & Godderis, L. (2023). Gepest op het werk. Herken, bespreek en voorkom pestgedrag op de werkvloer. Uitgeverij Lannoo.

Glambek, M., Skogstad, A., & Einarsen, S. (2016). Do the bullies survive?  A five-year, three-wave prospective study of indicators of expulsion in working life among perpetrators of workplace bullying. Ind. Health, 54, 68-73.

Godin, I. M. (2004). Bullying, workers' health, and labour instability. J. Epidemiol. Community Health, 58, 258-9.

Grima, D., La Torre, G., & Sernia, S. (2023). What to remove from the work environment : the sick worker or the cause of his sickness?  Workplace bullying, a form of violence that causes sickness. Clin. Ter., 174, 303-308.

IDEWE. (2024). Belgische pestcijfers. https://www.idewe.be/-/week-tegen-pesten-onderzoek-14-6-procent-ervaart-ernstig-pestgedrag

Janssens, H., Braeckman, L., De Clercq, B., Casini, A., De Bacquer, D., Kittel, F., & Clays, E. (2016). The indirect association of job strain with long-term sickness absence through bullying : a mediation analysis using structural equation modeling. BMC Public Health, 16 : 851, 1-12.

Lange, S., Burr, H., Conway, P. M., & Rose, U. (2019). Workplace bullying among employees in Germany : prevalence estimates and the role of the perpetrator. Int. Arch. Occup. Environ. Health, 92, 237-247.

Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence Vict., 5, 119-26.

Liantis. (2023). Belgische pestcijfers. https://www.liantis.be/nl/nieuws/1-op-de-8-medewerkers-ervaart-pesterijen-op-het-werk

Luo, Z., Wang, J., Zhou, Y., Mao, Q., Lang, B., & Xu, S. (2023). Workplace bullying and suicidal ideation and behaviour : a systematic review and meta-analysis. Public Health 222, 166-174.

Manuel, P., Tang, G.H., Weyand, A., James, P., & Sholzberg, M. (2023). Academic bullying in science and medicine: the need for reform. Res. Pract. Thromb. Haemost. 8, e102270, 1-3.

Nielsen, M. B., & Einarsen, S. V. (2018). What we know, what we do not know, and what we should and could have known about workplace bullying.  An overview of the literature and agenda for future research. Aggress. Violent Behav., 42, 71–83.

Nielsen, M.B., Emberland, J.S., & Knardahl, S. (2017). Workplace bullying as a predictor of disability retirement : a prospective registry study of Norwegian employees. J. Occup. Environ. Med. 59, 609-614.

Park, E.-J., Lee, M., & Park, M. (2017). Instruments and taxonomy of workplace bullying in health care organizations. Asian Nurs. Res. (Korean Soc. Nurs. Sci.), 11, 237-245.

Rechtbanken en hoven België. (2024). Jaarlijkse statistieken. Kerncijfers 2013-2022. https://www.rechtbanken-tribunaux.be/nl/statistieken

Securex. (2019). Belgische pestcijfers. https://press.securex.be/belgische-werknemer-steeds-gevoeliger-voor-grensoverschrijdend-gedrag

Schattke, K., & Marion-Jetten, A. S. (2022). Distinguishing the explicit power motives.  Relations with dark personality traits, work behavior, and leadership styles. Zeitschr. Psychol., 230, 290–299.

Sheehy, B., Boddy, C., & Murphy, B. (2021). Corporate law and corporate psychopaths. Psychiatry, Psychol. Law, 28, 479–507.

Täuber, S., & Mahmoudi, M. (2022). How bullying becomes a career tool. Nat. Hum. Behav. 6 : 475.