55_2023-2024/11 - Verzoekschrift tegen gedwongen medische onderzoeken en het gebruik van dwangmiddelen op vreemdelingen in een uitzettingsprocedure

Betreffende het wetsvoorstel 3599 artikel 74/23 betreffende het proactieve terugkeerbeleid voor vreemdelingen in uitzettingsprocedures.

Ter attentie van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers,

Als burgers zijn wij fel gekant tegen bovengenoemd wetsvoorstel, dat voorziet in:

- de verplichting om mee te werken aan medische onderzoeken als onderdeel van de gedwongen uitvoering van de overdrachts-, repressie-, terugkeer- of uitzettingsmaatregel wanneer een dergelijk onderzoek wordt vereist door de vervoerder of het land van bestemming of doorreis.

- dat het medisch onderzoek onder dwang kan worden uitgevoerd als de vreemdeling weigert het te ondergaan

- de verplichting om medische attesten te verstrekken

- dat de Koning bevoegd is om, op gezamenlijk voorstel van de Staatssecretaris voor Asiel en Migratie en de Minister van Volksgezondheid, de medische onderzoeken te bepalen die in toepassing van dit nieuwe artikel 74/23 aan vreemdelingen kunnen worden opgelegd.

Overwegende wat volgt;

1.Fysieke dwang tijdens de verzorging is ineffectief en schadelijk voor de integriteit van het individu.

Het gebruik van geweld (handboeien, armklemmen, enz.) om een individu in bedwang te houden kan fysieke en psychologische gevolgen hebben, vooral bij een kwetsbare bevolkingsgroep die tijdens de migratietocht al het slachtoffer is geweest van geweld.

Volgens het wetsvoorstel is dit type onderzoek in het algemeen belang in het geval van een noodsituatie op gezondheidsgebied, zoals een pandemie. Een onderzoek dat onder dwang wordt uitgevoerd zal echter van mindere kwaliteit zijn dan een onderzoek dat met medewerking van de patiënt wordt uitgevoerd. Het is onaanvaardbaar om het risico te lopen de fysieke en morele integriteit van een individu in gevaar te brengen om een onbetrouwbaar resultaat te verkrijgen dat de algemene bevolking niet beschermt.

2. Dit is een schending van de medische ethiek en deontologie.

Zorgverleners hebben de verantwoordelijkheid om te handelen in het belang van de patiënt, ongeacht zijn status, en kunnen daarom niet meewerken aan praktijken die de geestelijke en lichamelijke gezondheid van een individu in gevaar brengen voor administratieve doeleinden. Respect voor de autonomie en waardigheid van het individu zijn cruciale elementen van de therapeutische relatie.

3. De verplichting om mee te werken aan medische onderzoeken en het gebruik van dwang waar nodig zijn in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de wet op patiëntenrechten van 22 augustus 2002.

Geen enkele zorghandeling mag worden uitgevoerd zonder de vrije en geïnformeerde toestemming van het individu. Dit betekent dat patiënten alle noodzakelijke informatie in duidelijke taal moeten krijgen voordat een medische handeling wordt uitgevoerd, en dat ze het recht hebben deze te weigeren.

Het huidige wetsvoorstel brengt ook het recht op privacy en de bescherming van medische informatie in gevaar. We maken ons zorgen over het mogelijke misbruik van deze informatie, dat de integriteit van het individu zou kunnen ondermijnen. Aangezien de lijst van tests die onder dit wetsvoorstel vallen nog niet bij Koninklijk Besluit is vastgesteld, zien wij dit als een open deur voor mogelijk misbruik.

Bovendien ondermijnt het gebruik van fysieke dwang de waardigheid van het individu en zijn recht om controle te hebben over zijn eigen lichaam. Het is een disproportionele reactie zonder therapeutisch doel voor het individu en is daarom een schending van de mensenrechten, die als mishandeling wordt beschouwd.

Het gebrek aan respect voor deze fundamentele rechten is gekoppeld aan de administratieve status van deze personen, wat een ernstig geval van discriminatie is.

4. Het risico bestaat dat de gezondheid van niet toegelaten vreemdelingen en asielzoekers verslechtert.

Naast de fysieke en mentale nawerkingen voor individuen die gedwongen zijn medische onderzoeken te ondergaan, maken we ons zorgen over de gevolgen voor individuen die het doelwit zijn of zich het doelwit voelen van deze wetgeving.

Dit soort praktijken leidt tot een verlies van vertrouwen in zorgverleners en het gezondheidszorgsysteem in het algemeen. Deze bevolkingsgroep, die al kwetsbaarder is, zou het gebruik van gezondheidszorg kunnen beperken.

We roepen daarom op om wetsvoorstel 3599 te herzien en alle bepalingen die gedwongen medische onderzoeken en de verplichting om medische informatie te delen toestaan, te verwijderen, en tegelijkertijd de nadruk te leggen op de noodzaak om de principes van geïnformeerde toestemming, autonomie en respect voor de waardigheid van elk individu, ongeacht hun wettelijke status, te respecteren.