55_2022-2023/1 - Stemmen van thuis uit

Tijdens haar vergadering van 27 juni 2023 heeft de commissie voor de Verzoekschriften deze petitie overgezonden aan de commissie voor Grondwet en Institutionele Vernieuwing en aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing.

Antwoord van de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing (01/09/2023):

Wat de heer De Dominicis opmerkt over het gebruik van innovatieve technologieën in het verkiezingsproces, is interessant. Zulke technologieën kunnen immers tal van voordelen opleveren voor de burgers, maar ook voor de overheden die belast zijn met de organisatie van de verkiezingen.

ln dat kader onderzoeken de diensten van de FOD Binnenlandse Zaken al een aantal jaren de mogelijkheden inzake online stemmen en volgen zij met belangstelling de experimenten die in het buitenland op dat gebied worden uitgevoerd, waaronder de ervaringen in verschillende Zwitserse kantons. ln 2020-2021 werd aan Belgische universiteiten (UCL-ULB-KUL-VUB) gevraagd een studie uit te voeren naar de haalbaalheid van een online stemsysteem in België.

Deze studie - bestaande uit twee luiken - is online beschikbaar (https:llverkiezingen.fgov.be/node/111478} en had bij het eerste luik ais conclusie dat het onmogelijk lijkt om een veralgemeende overgang naar online stemmen te overwegen tegen de verkiezingen van 2024 om de volgende redenen:

-de veiligheidsgaranties zijn niet voldoende.

-de transparantie en de controleerbaarheid van de procedure kunnen niet worden gewaarborgd.

-het is moeilijk om de kosten precies in te schatten, maar deze zullen hoog zijn wat de kostprijs per uitgebrachte stem betreft.

-de Belgische burgers moeten vertrouwd geraken met het voortijdig stemmen en het stemmen op afstand.

-het wetgevend en organisatorisch kader van de verkiezingen moet aangepast worden teneinde het stemmen op afstand en het voortijdig stemmen mogelijk te maken.

De studie wijst er evenwel op dat er tegen 2034 een overgang kan worden overwogen op voorwaarde dat:

(1) er in de komende jaren betrouwbare oplossingen tegen redelijke kosten ontwikkeld worden; en

(2) de Belgische overheden nu reeds de voorbereidingen treffen voor een dergelijke overgang naar het

stemmen via internet.

ln het tweede luik van de studie wordt een systeem beschreven dat deels uit stemmen per internet en deels uit

stemmen per post bestaat.

Op basis van deze studie en teneinde te anticiperen op de toekomst van onze verkiezingen op lange en middellange termijn, werd eind 2022 via een overheidsopdracht een nieuwe studie gegund aan de Belgische firma NRB teneinde het functionele, budgettaire, technische en beveiligingsaspect van de ontwikkeling van een stemsysteem via internet te beschrijven, evenals het onderhoud en de controle van een dergelijk systeem. ln deze studie, die momenteel loopt en waarvan de resultaten worden verwacht tegen de herfst van 2023, buigt de firma zich over het systeem dat de universiteiten voorstelden (luik 2 van de hierboven vermelde studie), maar ook over een volledig online stemsysteem en een systeem voor online stemmen vanuit een stembureau (= kiosk voting).

Op basis van deze nieuwe studie en de belangrijke informatie die deze zal opleveren, met name inzake de veiligheids- en budgettaire aspecten, zal de overheid te gepasten tijde beslissingen kunnen nemen over de toekomst van de verkiezingen in ons land en het eventuele gebruik van een online stemsysteem.