SE_2024/16 - Afschaffing van de geboorteakte als vereist document bij huwelijk

Tijdens haar vergadering van 6 november 2024 heeft de commissie voor Verzoekschriften deze petitie overgezonden aan de commissie voor Justitie en aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee.

Antwoord van ministre van Justitie en Noordzee (09/10/2025):

Wij hebben het verzoekschrift in goede orde ontvangen. Wij hebben begrip voor de situatie en begrijpen dat het voorleggen van bepaalde documenten moeilijk kan zijn voor personen die hun land van herkomst zijn ontvlucht.

Volgens artikel 164/1 en artikel 164/2 van het oud Burgerlijk Wetboek moeten de toekomstige echtgenoten bij aangifte van het huwelijk een akte van geboorte voorleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand, indien deze niet beschikbaar is in de DABS. Akten van de burgerlijke stand zijn het enige authentieke bewijs van de staat van de persoon, en de geboorteakte vormt derhalve een essentieel document voor het bewijs van onder meer de naam en afstamming van een persoon. De akte van geboorte is daarnaast eveneens van belang in het kader van de controle op mogelijke huwelijksbeletselen.

De inschrijving in het Rijksregister geldt maar tot het bewijs van het tegendeel en heeft niet dezelfde authentieke bewijskracht ais een akte van geboorte.

Het lijkt ons in het licht van het voorgaande dan ook niet aangewezen om de vereiste van de voorlegging van een akte van geboorte bij de aangifte van een huwelijk te schrappen.

De wetgever is zich echter terdege bewust geweest van de moeilijkheden die sommige personen ondervinden om de akte van geboorte te verkrijgen. De wet voorziet bij de aangifte van huwelijk dan ook in verschillende mogelijkheden om vervangende documenten van de geboorteakte te verkrijgen indien door omstandigheden geen akte van geboorte kan worden voorgelegd (art. 164/3 oud BW).

Voor de landen Afghanistan, Somalië en Zuid-Soedan, en de enclave Cabinda van Angola, kan zo een consulair attest worden afgegeven door de diplomatieke of consulaire overheden van het land van geboorte. Dit consulair attest kan worden aanvaard ais vervangend document voor de geboorteakte (Koninklijk besluit van 17 januari 2013 tot vaststelling van de lijst van landen waar het verkrijgen van akten van geboorte onmogelijk is of op zware moeilijkheden botst)

Bij andere landen waar het zeer moeilijk is om een akte van geboorte te verkrijgen, kunnen personen een akte van bekendheid verkrijgen bij de vrederechter van hun hoofdverblijfplaats (art. 164/4 en art. 164/5 oud BW). ln een dergelijke procedure verklaren twee getuigen de persoonlijke gegevens van de betrokkene, zoals de naam en voornaam, de geboorteplaats, de geboortedatum, alsook de redenen die beletten om een akte van geboorte voor te leggen. De vrederechter bezorgt de akte van bekendheid ter homologatie aan de familierechtbank van de plaats waar het huwelijk zal worden voltrokken. De homologatie kan worden geweigerd indien de familierechtbank oordeelt dat de verklaringen van de getuigen onvoldoende zijn.

Ais de akte van bekendheid niet kan worden verkregen, kan de familierechtbank toelating geven tot het afleggen van een beëdigde verklaring. Dit gebeurt voor de ambtenaar van de burgerlijke stand, mits toelating van de familierechtbank en nadat het openbaar ministerie hierover werd gehoord (art. 164/6 oud BW).

Erkende vluchtelingen kunnen in de procedure voor de aangifte van het huwelijk overigens een attest van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen voorleggen.

Voor de gevallen waarin een akte van de burgerlijke stand vernietigd of verloren is gegaan, kan de akte tot slot vervangen worden via een procedure bij de familierechtbank (art. 26 oud BW). Hierbij moet worden aangetoond dat de authentieke akte vernietigd of verloren is gegaan en er geen andere vervangingsmogelijkheden zijn. De vernietiging of het verlies en de inhoud van de akte kunnen worden bewezen door geschriften, door andere authentieke bronnen of door getuigen. Indien het bewijs wordt geleverd, zal de familierechtbank het opstellen van een akte van geboorte bevelen.

lk hoop u hiermee van dienst te zijn.